De kleine, eigenzinnige uitgeverij Oostenwind kende ik al langer van het geweldige reisgidsje “Berlijn voor gevorderden”, dat je van de gebaande paden afleidt en je het ongeziene Berlijn toont. Onlangs is een tweede gidsje uitgekomen: “Barcelona voor gevorderden”. Zorgvul-digheid en oog voor detail, dat kenmerkt deze uitgeverij. Dat maakte me nieuwsgierig naar een derde reisgids die de uitgeverij uitbracht. Nu eens niet naar een metropool, maar naar de duistere krochten van onze vleesindustrie.
In ‘Uitgebeend’ richt onderzoeksjournalist Marcel van Silfhout zich op de vleesschan-dalen van de afgelopen jaren. Salmonella, Ehec, Q-koorts, het paardenvlees en de grote doses antibiotica in onze biefstukken en hamlapjes. Van Silfhout werkte als onderzoeksjournalist onder meer bij Zembla, dat al eerder reportages wijdde aan de verregaande misstanden in onze voedsel-industrie. Hij noemt zichzelf een Bourgondiër en schreef samen met zijn vrouw het reiskookboek ‘De kookkaravaan, smaakroute door Marokko’ dat in 2011 tot Kookboek van het jaar werd uitgeroepen. Niet de minste dus, deze Van Silfhout. Het is dan ook te begrijpen dat de stichting Maatschappij en Veiligheid, onder voorzitterschap van mr. Pieter van Vollenhoven, juist hem vroeg in de vleessector te duiken. Van Silfhout komt met opzienbarende conclusies. De grote, elkaar opvolgende, gezondheidsrisico’s die we de afgelopen jaren hebben gelopen door het eten van ziekmakend vlees hadden voorkomen kunnen worden als de controle op de vleessector onder de hoede van het ministerie van Volksgezondheid was gebleven. In 2003 droeg het ministerie van Landbouw, en later het ministerie van Economische Zaken, de hoogste verantwoordelijkheid voor onze voedsel-keuring. Met als achterliggende gedachte: ‘vertrouw op de eigen private controles van het bedrijfsleven, verminder zo het aantal inspecties en houd op afstand toezicht. Dat is stukken goedkoper’. En dat goedkoop duurkoop is, dat wist mijn oma al. Voedselveiligheid en economische belangen moet je van elkaar scheiden om een effectieve controle te kunnen garanderen. Iedereen die stil wil staan bij wat hij eet – of, uit diervriendelijke of milieutechnische motieven – juist niet eet, zou “Uitgebeend” moeten lezen. Een staaltje onderzoeks-journalistiek dat leest als een thriller.
Uitgebeend – Marcel van Silfhout
uitgeverij Oostenwind – € 18,00