Antifragiel – N. Taleb

“Uiteindelijk is het de eenvoud zelf die Antifragiel zo aantrekkelijk maakt – en krachtig.”

Dat is een van de (vele) aanlokkelijke commentaren op het eenvoudig – en krachtig! – vormgegeven boek van Taleb. Taleb is econoom, en literator, en vooral bekend van zijn filosofische bestseller The Black Swan.

Maar de vormgeving is misschien wel het enige eenvoudige aan ‘Antifragiel’. Het zit ‘m in elk geval niet in de indeling van het boek, dat krioelt van de anekdotes, verwijzingen en poetische tussenkopjes, en ook niet in de uitwerking.

Om toch ergens te beginnen: Antifragiliteit is een term die Taleb muntte om datgene te omschrijven dat gebaat is bij stressoren, schokken en toevallige gebeurtenissen. Alsof je een pakketje verstuurt, zegt hij, dat niet ‘with care’ behandeld wil worden, maar beter zo veel en vaak mogelijk op de grond gesmeten kan om het optimale resultaat te verkrijgen. Dat geldt voor de evolutie, met zijn survival of the fittest, voor grote economische systemen, maar ook voor iets kleins als kippensoep. Allemaal voorbeelden van fenomenen die beter worden van verrassingen, experimenten, schokken. Hij concludeert dat als je er zo naar kijkt,  zaken die gebaat zijn bij antifragiliteit eerder regel zijn dan uitzondering.

Alles wat leeft, verlangt heimelijk naar wanorde. Wie dat niet erkent, lijdt volgens Taleb aan ‘Toeristificatie’: het streven om alle toevallige variatie uit het leven te bannen.  Als voorbeelden noemt hij hockeymoeders, regeringsambtenaren en strategische planners.  Daar tegenover zet hij  de Rationele flaneurs: zij die bij wijze van spreken op elke straathoek opnieuw beslissen wat ze gaan doen met de tijd of bestemming, geleid door de zojuist verkregen informatie.  Een niet-narratieve levenshouding.

De boodschap die de schrijver ons geeft gaat in elk geval iets verder dan het gedoodverfde “If it doesn’t kill you, it makes you stronger’. Ban de verrassingen niet uit, zegt Taleb, laat je niet continu leiden door die drang naar controle, hou op met dat onzinnige voorspellen van de toekomst. Stuiter wat vaker op de grond, voeg wat meer exotische ingrediënten toe aan je kippensoep, en probeer vooral niet alles te begrijpen. Dat maakt het leven er een stuk aantrekkelijker op.

Antifragiel – Nassim Nicholas Taleb
uitgeverij Nieuwezijds – € 29,95
(recensie door Corine)