Zwemmen in het donker – T. Jedrowski

Hoe is het om op te groeien in het communistische Polen van de jaren 70/80 als je niet precies past in het ‘normale’ plaatje?

Ludwik woont met zijn moeder en oma in Wroclaw en speelt veel met buurjongetje Beniek. Samen gaan ze hun communie doen. Op de laatste avond van het communie-uitstapje dat eraan vooraf gaat, wordt er door alle kinderen gedanst en trekt Ludwik in het donker Beniek naar zich toe. Als het licht weer aangaat voelt hij voor het eerst verlangen, angst en schaamte. 

Op de dag van de communie zelf is Beniek niet in de kerk. Hij blijkt joods te zijn en is gevlucht.

10 jaar later, Ludwik is inmiddels bijna afgestudeerd, ontmoet hij op een landbouwkamp waar hij met zijn klas is,  Janusz. Na afloop vraagt Janusz Ludwik  met tent en al mee te gaan naar het merengebied. Ze vinden een afgelegen meer omringd door kilometers bos en brengen daar de zomer al zwemmend door, verboden boeken lezend en verliefd.

Terug in Warschau probeert de een te overleven door zijn idealen trouw te blijven onder het juk van de communistische partij. De ander door aansluiting te zoeken bij diezelfde partij. Dan kan je over alles beschikken wat je maar wil, alleen, ten koste van wat?

 Het contrast tussen armoede van het gewone volk en de rijkdom van de apparatsjiks is schrijnend. Het repressieve bewind, gekeerd tegen alles wat westers, losjes of katholiek is, verschraalt het leven.

De personages moeten doorlopend marchanderen en betalen daarvoor een hoge prijs.

Beeldend geschreven en spannend tot het achterkaft!

Zwemmen in het donker – Tomasz Jedrowski – vertaald door Lucie Schaap & Maaike Bijnsdorp
uitgeverij Meulenhoff – prijs 20,99
recensie door Yvonne